Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) εγκρίθηκαν δύο νέες μελέτες σημαντικές για την πολιτιστική υποδομή του Νομού Ιωαννίνων. Οι μελέτες αυτές έρχονται σε συνέχεια έγκρισης άλλων σημαντικών μελετών τις οποίες βελτιώνουν και ολοκληρώνουν και έγιναν μετά την πρόσφατη υπηρεσιακή επίσκεψη στελεχών του Υπουργείου Πολιτισμού στο Νομό Ιωαννίνων.
Συγκεκριμένα εγκρίθηκαν ομόφωνα η μελέτη της ξύλινης ζωγραφικής οροφής στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Βελλάς Ιωαννίνων και η μελέτη συντηρήσεως των ξύλινων στοιχείων, του γύψινου τζακιού και των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων του διατηρητέου αρχοντικού «Σπίτι του Δεσπότη», με αποτέλεσμα να έχει ολοκληρωθεί πλήρως η μελέτη για το αξιόλογο αυτό διατηρητέο και να είμαστε πλέον έτοιμοι να την υποβάλουμε προς χρηματοδότηση σε νέο περιφερειακό πρόγραμμα.
Οι εισηγήσεις προς το ΚΑΣ που εγκρίθηκαν, της αρμόδιας Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων περιγράφουν ως εξής τα προς συντήρηση στοιχεία:

1) Σχετικά με τη μελέτη συντήρησης γύψινου τζακιού, μεταλλικών κιγκλιδωμάτων & ξύλινων στοιχείων του διατηρητέου Αρχοντικού «Σπίτι του Δεσπότη» επί των οδών Σαμουήλ και Πινδάρου στα Ιωάννινα, Π.Ε.Ιωαννίνων, Περιφέρειας Ηπείρου

Η μελέτη αφορά στη συντήρηση του μοναδικού σωζόμενου περίτεχνου γύψινου τζακιού στον α’ όροφο, των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων στα παράθυρα, των ξύλινων στοιχείων, και την αποκατάσταση του ολοκληρωτικά κατεστραμμένου γύψινου τζακιού στον α’ όροφο. Περιλαμβάνει: ιστορικό, παθολογία του γύψινου τζακιού και των μεταλλικών κιγκλιδωμάτων, περιγραφή και παθολογία των ξύλινων στοιχείων, και προτάσεις συντήρησης και αποκατάστασης.

Το «Σπίτι του Δεσπότη» βρίσκεται στα Ιωάννινα επί της οδού Πινδάρου και είναι το μόνο που σώθηκε από την καταστροφική πυρκαγιά του 1820. Είναι παλιό αρχοντόσπιτο κτισμένο στα τέλη του 18ου αιώνα - αρχές του 19ου αι. Επί Τουρκοκρατίας ανήκε στην οικογένεια του Χουσεΐν-Μπέη, και μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων (1913) αγοράστηκε σε δημοπρασία από τη Μητρόπολη Ιωαννίνων και αποτέλεσε για σημαντικό χρονικό διάστημα έδρα του Μητροπολίτη Ιωαννίνων.

Το αρχοντικό είχε δύο γύψινα τζάκια. Το γύψινο τζάκι που σώζεται σήμερα μερικώς στο «κύριο καλοκαιρινό δωμάτιο» του ορόφου και εκείνο που έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά και βρισκόταν στο χειμωνιάτικο δωμάτιο του ορόφου.

Εισήγηση:
Εισηγούμαστε την έγκριση των εργασιών συντήρησης των γύψινου τζακιού, μεταλλικών κιγκλιδωμάτων & ξύλινων στοιχείων του διατηρητέου Αρχοντικού «Σπίτι του Δεσπότη» επί των οδών Σαμουήλ και Πινδάρου στα Ιωάννινα, Π.Ε.Ιωαννίνων, Περιφέρειας Ηπείρου που εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων & Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α., με τις κάτωθι παρατηρήσεις:
Την επίβλεψη των εργασιών συντήρησης θα αναλάβει η ΔΣΑΝΜ η οποία και θα πρέπει να ειδοποιηθεί εγκαίρως προ της έναρξής τους.

2) Σχετικά με τη μελέτη συντήρησης της ξύλινης ζωγραφιστής οροφής στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Βελλάς Ιωαννίνων

Η μελέτη περιλαμβάνει: ιστορικό, περιγραφή της ξύλινης ζωγραφιστής οροφής, παθολογία και προτάσεις συντήρησης.

Ιστορικά στοιχεία:
Η Μονή Βελλάς που ιδρύθηκε τον 11ο αι., είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό της κλίτος και βρίσκεται στο Καλπάκι Ιωαννίνων. Η υπάρχουσα Μονή είναι ουσιαστικά ανακατασκευή της παλαιάς (1745), σύμφωνα με επιτοίχια επιγραφή. Στο Καθολικό της Μονής δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Βελλαΐτισσας.

Ξύλινη ζωγραφιστή οροφή:
Το κεντρικό κλίτος του Καθολικού της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Βελλάς, στεγάζεται με ξυλόγλυπτη ταμπλαδωτή οροφή που φέρει περίτεχνο ζωγραφικό διάκοσμο. Η οροφή είναι κατασκευασμένη από σανίδωμα κωνοφόρου ξύλου και χρονολογείται στον 18ο αι. Στην συνολική επιφάνεια της οροφής εντάσσονται τρία ορθογώνια διάχωρα παράλληλα μεταξύ τους, δύο από τα οποία φέρουν φορητές εικόνες με την παράσταση της Αγίας Τριάδας και του Χριστού Παντοκράτορα.

Εισήγηση:
Εισηγούμαστε την έγκριση των εργασιών συντήρησης της ξύλινης ζωγραφιστής οροφής στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Βελλάς Ιωαννίνων, σύμφωνα με τη μελέτη συντήρησης που εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων & Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α., με τις κάτωθι παρατηρήσεις:
Την επίβλεψη των εργασιών συντήρησης θα έχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων η οποία και θα πρέπει να ειδοποιηθεί εγκαίρως προ της έναρξής τους.

Ο κ.Κώστας Τασούλας με αφορμή τις χθεσινές αποφάσεις του ΚΑΣ έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Αισθάνομαι την ανάγκη να συγχαρώ για μία ακόμη φορά τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού για την πολύτιμη συνεισφορά τους στη ανάδειξη και διασφάλιση της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ιωαννίνων. Με τις τελευταίες εγκρίσεις διαθέτουμε πλέον μία σειρά αξιόπιστων μελετών ώριμων για χρηματοδότηση από το νέο προγραμματικό πλαίσιο, γεγονός που θα συμβάλει στην περαιτέρω προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών θησαυρών των Ιωαννίνων».